Maak je cpu zuiniger én sneller
:strip_exif()/i/2005413888.webp?f=imagegallery)
De twee processors waarmee ik deze uitdaging aanga: de AMD Ryzen 9 7950X en de Intel Core i9 13900K
Powerlimits en undervolten
Het stroomverbruik van de genoemde processors is op de keper beschouwd natuurlijk pure gekkigheid. In onze metingen verbruikte AMD’s topmodel ruim 226W, terwijl de Core i9 13900K daar met bijna 339W nog eens ver overheen ging. Een realisatiemomentje voor wie al wat langer meeloopt in de hardwarewereld: dat is allebei nog meer dan de veelvuldig belachelijk gemaakte FX-9590, AMD’s uiterste poging om nog wat te bakken van zijn gefaalde Bulldozer-architectuur.
Verderop in dit artikel zul je zien dat de uitwerking bij AMD en Intel iets verschilt, maar over het algemeen zijn er twee basisprincipes om de processor zuiniger te maken. De eerste daarvan is het tweaken van de powerlimits, oftewel de hoeveelheid vermogen die een cpu continu mag gebruiken. De andere mogelijkheid is undervolten. Waar bij traditioneel overklokken de spanning werd verhoogd om hogere klokfrequenties mogelijk te maken, wordt die bij undervolten juist verlaagd om de cpu zuiniger te maken.
Het instellen van een powerlimit beperkt hoe hoog de processor kan klokken; het automatische boostalgoritme zal eerder tegen een muur aanlopen. Undervolten leidt daarentegen niet per definitie tot lagere kloksnelheden. Sterker: doordat er in combinatie met een powerlimit meer ruimte ontstaat in het vermogensbudget, kan een undervolt in de praktijk juist tot hogere kloks leiden. Bij een te lage spanning kan de processor echter instabiel worden, dus de rek hierin is niet groot en kan variëren, afhankelijk van hoe ‘goed gelukt’ jouw individuele processor is.